Μέγας ασθενής ο ΕΟΠΥΥ

 (Ομιλία στη Βουλή , του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου της Δημοκρατικής Αριστεράς, Βουλευτή Αττικής, Βασίλη Οικονόμου  ση συζήτηση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Υγείας: «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις»30-10-2013).

Το λόγο έχει ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Αριστεράς κ. Οικονόμου.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Είναι γεγονός ότι για το νομοσχέδιο, το οποίο έφερε το Υπουργείο Υγείας και τιτλοφορείται «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις», εγώ θα συμφωνήσω απόλυτα με τον κ. Κρεμαστινό ότι θα έπρεπε αντιστρόφως να ονομάζεται «Άλλες διατάξεις και ρυθμίσεις Υπουργείου Υγείας». Να μην πω, λοιπόν, τα ίδια με τον καλό μου φίλο κ. Κρεμαστινό. Θα συμφωνήσω σε αυτό το ζήτημα.

Όμως, η κριτική που γίνεται πάνω σε μία νομοθετική πρωτοβουλία σε σχέση με το πώς τεχνικά διαμορφώνεται ένα νομοσχέδιο νομίζω ότι είναι μια πολύ τετριμμένη κριτική. Συμφωνώ ότι τουλάχιστον όποιοι έχουν παρακολουθήσει το νομοθετικό έργο επί σειρά ετών θα έχουν διαπιστώσει ότι τέτοιου είδους μικρά νομοσχέδια -θα εξηγήσω τι εννοώ μικρά- έχουν έλθει αρκετές φορές.

Άρα, λοιπόν, δεν είναι το ζήτημα γιατί δεν έχει έλθει εδώ ένας νόμος-πλαίσιο για την υγεία, παρόλο που αυτό, κύριε Υπουργέ, είναι το ζητούμενο αυτή τη στιγμή, ακούγοντας προσεκτικά και την ομιλία σας, περιγράφοντας καθαρά την προβληματική του χώρου.

Θα περίμενε ο καθένας, από την Κυβέρνηση και από το Υπουργείο να φέρει πλέον ένα νόμο-πλαίσιο, δηλαδή, ένα νόμο ο οποίος θα χαράξει και θα διαμορφώσει την προοπτική για το χώρο.

Εδώ, λοιπόν, η Δημοκρατική Αριστερά θα αντιμετωπίσει το νομοσχέδιο με τη βαρύτητα που έχει -τη μεσαία της βαρύτητα- δηλαδή, διατάξεις οι οποίες έρχονται να καλύψουν τρέχοντα ζητήματα. Χρειάζονται και αυτές οι διατάξεις, χρειάζονται και αυτά τα νομοσχέδια. Γι’ αυτό, λοιπόν, δεν θα μείνουμε στη συζήτηση του τεχνικού ζητήματος, της φόρμας σε σχέση με την ουσία της  νομοθετικής πρωτοβουλίας.

Η ουσία της νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι ότι προσπαθεί να διευθετήσει κάποια ζητήματα, κάτι που πραγματικά είναι αναγκαίο.

Η μεγάλη συζήτηση που γίνεται τα τελευταία χρόνια, από το 2010 και μετά -μιλάω δηλαδή από τη στιγμή που υπογράφεται και ψηφίζεται το πρώτο μνημόνιο το Μάιο του 2010- είναι ότι κάποιες από τις κοινωνικές παροχές που η πολιτεία προσέφερε προς τον πολίτη, μία εξ αυτών και ο τομέας της υγείας, βρίσκονται σε διωγμό, όπως λένε κάποιοι ή σε παραμερισμό, όπως λένε κάποιοι άλλοι. Και είναι λογικό αυτό.

Το ελληνικό κράτος δεν έχει τον περίφημο Προϋπολογισμό του 2009. Ήσασταν –αν δεν κάνω λάθος- Υφυπουργός Οικονομικών. Πρόκειται για έναν Προϋπολογισμό ο οποίος είχε φτάσει να προβλέπει -πάλι αν δεν κάνω λάθος- 85 δισεκατομμύρια ευρώ έξοδα.

Θα πω καθαρά, κύριε Μπέζα, ότι ήταν ένας Προϋπολογισμός που αποτύπωνε πανηγυρικά την αποτυχία του ελληνικού συστήματος και της πολιτικής τάξης και δεν θα πω της τότε Κυβέρνησης, αυτό είναι το πιο εύκολο και το πιο απλό. Όμως, 85 δισεκατομμύρια έξοδα και δαπάνες Γενικής Κυβέρνησης δεν ήταν δυνατόν να το ικανοποιήσει ένας προϋπολογισμός, ο οποίος είχε τότε –αν δεν κάνω λάθος- 55 δισεκατομμύρια ευρώ ή 53 δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΠΕΖΑΣ (Υφυπουργός Υγείας): Φορολογικά.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Φορολογικά, αφού δεν υπάρχουν κάποια άλλα. Η Κεντρική Κυβέρνηση το 2009 είχε 52 δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα. Όταν φτιάχνεις, λοιπόν, προϋπολογισμό 85 δισεκατομμυρίων ευρώ, πραγματικά σχοινοβατείς και μιλάς στον αέρα.

Θυμίζω ότι 35 δισεκατομμύρια ευρώ ήταν το περιβόητο έλλειμμα του 15%, που υποτίθεται –εδώ θα το πω το υποτίθεται- ότι οδήγησε στο μνημόνιο του 2010. Όμως, η αλήθεια είναι ότι έπαιξε και αυτό το ρόλο του.

Ο τομέας της υγείας από το 2010 και μετά επλήγη ιδιαίτερα. Μέχρι τότε είχαμε από τις μεγαλύτερες δαπάνες σε υπηρεσίες ιδιωτικής υγείας στην Ευρώπη, για να μη πω στον κόσμο, ήμασταν δηλαδή από τους πρωταθλητές.

Πραγματικά, από το 2010 και μετά ο πολίτης στράφηκε στη δημόσια υγεία είτε λόγω της οικονομικής δυσκολίας που αντιμετώπισε η μέση ελληνική οικογένεια είτε λόγω των προβλημάτων που ανακύψανε. Όλη αυτή η προβληματική κατάσταση γενικεύτηκε και οδήγησε τον πολίτη στο δημόσιο νοσοκομείο, στο δημόσιο κέντρο υγείας, γενικά στη δημόσια δομή υγείας.

Αυτή η στροφή της κοινωνίας προς το δημόσιο έγινε λόγω της οικονομικής ύφεσης και της συνολικής οικονομικής καχεξίας. Όμως, εκεί φάνηκε και η γύμνια του συστήματος που την περιγράψατε, κύριε Υπουργέ, με ένα υπερδιογκωμένο, σε δευτεροβάθμια -τουλάχιστον- υγεία σύστημα, με δεκάδες νοσοκομεία ατάκτως σκορπισμένα στην επικράτεια χωρίς στελέχωση, χωρίς σχέδιο και με ουσιαστικά ανύπαρκτη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Και όλο αυτό το σύστημα κατέρρευσε μόλις πήγε η μάζα του ελληνικού λαού που δεν είχε την οικονομική άνεση να συνεχίζει να αγοράζει τις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα.

Έρχεστε σήμερα εσείς –και όταν λέω εσείς εννοώ η Κυβέρνηση που υπάρχει τον τελευταίο ενάμιση χρόνο- να συμμαζέψετε αυτήν την υπόθεση. Δεν είναι εύκολο. Εδώ βλέπω ρυθμίσεις για το πώς μπορεί αυτός ο μέγας ασθενής που λέγεται ΕΟΠΥΥ να ανταπεξέλθει.

Έχουμε συνομιλήσει πολλές φορές μέσα από επίκαιρες ερωτήσεις που σας έχω κάνει σε σχέση με τις οφειλές που έχει ο ΕΟΠΥΥ απέναντι σε φορείς, σε ιδιώτες ή σε επιχειρήσεις. Οι οφειλές αυτές είναι της τάξης των 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ –αν δεν κάνω λάθος-  τα τελευταία τρία χρόνια.

Προηγούμενος Υπουργός από εσάς και προηγούμενη πολιτική ηγεσία άσκησε μεγάλη πίεση. Σας το λέω εγώ παίρνοντας παραδείγματα από την εκλογική μου περιφέρεια και από ιδρύματα ή από φορείς οι οποίοι χρειάζονταν τη στήριξη του ΕΟΠΥΥ.

Αυτή η αδυναμία να πληρωθεί ο φαρμακοποιός, να πληρωθεί η κλινική, να πληρωθούν για παράδειγμα οι υποχρεώσεις στο ίδρυμα των Αγίων Αναργύρων για τους βαριά πάσχοντες στην νοητική τους κατάσταση ασθενείς που περιθάλπει, η αδυναμία να πληρώσει τον γιατρό, και γενικά η μέση αυτή αδυναμία του ΕΟΠΥΥ και κατ’ επέκταση του συστήματος υγείας, μας έχει οδηγήσει σε ένα τραγικό σημείο.

Το σημείο αυτό στο οποίο έχουμε φθάσει είναι εκείνο όπου ο νεφροπαθής δεν πληρώνεται για τη μετακίνησή του και το παιδί δεν μπορεί να κάνει τη λογοθεραπεία του, γιατί η οικογένειά του δεν μπορεί να την πληρώσει. Όλα αυτά είναι προσφορά κοινωνικών υπηρεσιών, η οποία, όμως, υπήρχε μέχρι το 2010.

Σήμερα, λοιπόν, μπαίνει το εξής ερώτημα: Ποιο είναι το επίπεδο το οποίο καλείται να καλύψει μια πολιτεία, ποιο είναι το στάτους, ποιος είναι ο πήχης που καλείται να βάλει μια πολιτεία, έτσι ώστε να περνάμε από πάνω και να λέμε τότε ότι το κράτος λειτουργεί και η πολιτεία μπορεί να καλύψει αυτό που λέμε «κοινωνικό πρόσωπο»; Η απάντηση δεν είναι εύκολη.

Πάντως, πιστεύω ότι δεν μπορούμε να ξαναγυρίσουμε στις πολιτικές προ του 2009-2010, δηλαδή στις πολιτικές της γενικής παροχολογίας, στις πολιτικές που γενικά δίνουν. Πρόκειται για πολιτικές που έδιναν, για παράδειγμα, στους αναξιοπαθούντες. Όμως, αν εξετάσουμε και ερευνήσουμε ποιος πραγματικά έχει την ανάγκη αυτών των παροχών, ειδικά όταν τα ταμεία δεν είναι γεμάτα, καταλαβαίνουμε ότι θα πρέπει να είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί και να έχουμε μία τελείως διαφορετική προσέγγιση.

Εμείς τουλάχιστον ως Δημοκρατική Αριστερά λέμε ότι όταν δεν έχεις γεμάτα τα ταμεία σου, η πολιτική παροχών θα πρέπει να είναι εστιασμένη. Μάλιστα, δεν θα πρέπει να λέγεται «πολιτική παροχών», αλλά θα πρέπει να είναι στήριξη κοινωνικών ομάδων, προσώπων, ανθρώπων οι οποίοι χρήζουν ειδικά αυτής της στήριξης.

Άρα, το δημόσιο χρήμα -το οποίο αυτή τη στιγμή είναι λίγο και επομένως πολύτιμο- θα πρέπει να μπορεί να ξοδεύεται ιεραρχημένα και κοστολογημένα.

Εκεί λοιπόν, κύριε Υπουργέ, μπορούμε να κάνουμε το σχόλιό μας και την κριτική μας. Εκεί μπορούμε να δούμε την ιεράρχηση και την αξιολόγηση που κάνει κάθε πολιτική παράταξη ή μία κυβέρνηση. Σε τελική ανάλυση, εκεί μπορεί να πει ο καθένας πώς βλέπει το θέμα.

 Εδώ, λοιπόν, εσείς φέρνετε κάποιες ρυθμίσεις για τα φαρμακεία και την αποπληρωμή οφειλετών του ΕΟΠΥΥ. Πρόκειται για διατάξεις στις οποίες εμείς γενικά συμφωνούμε, γιατί αυτά είναι πράγματα που πρέπει να γίνουν. Εδώ, όμως, καταλαβαίνετε ξανά ότι δεν φανερώνετε ποιο θα είναι το σχέδιο για το επόμενο διάστημα, που είναι και το πιο κρίσιμο. Διότι όταν συζητάμε για δημοσιονομικά κενά και για το πώς θα πορευθεί η χώρα το επόμενο διάστημα, γνωρίζετε πολύ καλά και εσείς ότι τα ελλείμματα στα ασφαλιστικά ταμεία είναι ένα μεγάλο βαρίδι και μεγάλο πρόβλημα ως προς το πώς θα τα αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση συνολικά στη διαπραγμάτευση που θα κάνει και στο πώς θα τοποθετείται η Κυβέρνηση συνολικά.

Υπό αυτήν, λοιπόν, την έννοια, εμείς είμαστε γενικά σύμφωνοι στο κομμάτι που αφορά τις διατάξεις του Υπουργείου Υγείας. Ακόμα και όσον αφορά στο πρώτο άρθρο -το οποίο αύριο θα προκαλέσει μεγάλη κουβέντα- εγώ προσωπικά, αλλά και γενικά ως Παράταξη θεωρούμε ότι δεν είναι κακό να υπάρχει ο ιδιωτικός τομέας. Όμως, θα πρέπει να υπάρχει μέσα σε κανόνες, με μια λειτουργία η οποία να είναι καθαρή και διάφανη. Και από τη στιγμή που θα είναι διάφανη, τότε μπορεί να λειτουργήσει και ο δημόσιος, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας.

Όμως, στο σχέδιο νόμου υπάρχουν κι άλλες διατάξεις οι οποίες είναι κρίσιμες. Αυτές τις διατάξεις δεν τις φέρνετε εσείς ως Υπουργός, αλλά η Κυβέρνηση μέσω αυτού του σχεδίου νόμου. Θεωρώ, λοιπόν, ότι πρόκειται για διατάξεις που θα πρέπει να δούμε.

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να πω ότι ανοίγει ένα μεγάλο ζήτημα με τις άδειες των καναλιών. Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι αν θα πρέπει να πάμε σε ένα μόνιμο και σταθερό πλαίσιο ή αν θα έχουμε συνέχεια αυτές τις παρατάσεις, την προσωρινότητα και άρα, την εύκολη συζήτηση που αφορά τα media, την πολιτική εξουσία, τους ρόλους και το πώς μπορεί να λειτουργήσει όλο αυτό το δημόσιο σύστημα, όταν υπάρχουν πράγματα που δεν έχουν ξεκαθαρίσει οριστικά.

Γενικά οι διατάξεις τις οποίες φέρνει η Κυβέρνηση μέσα από το νομοσχέδιο σας , κύριε Υπουργέ, δεν συναντούν κάποια αντίθεση από τη Δημοκρατική Αριστερά. Βέβαια, θα ήθελα να σας πω ότι έχουμε μια επιφύλαξη για το θέμα της Μονής Σινά. Όμως, αυτό το θέμα θα το συζητήσουμε αύριο. Ωστόσο, νομίζουμε ότι πραγματικά λύνονται θέματα. Μπορεί να μην πρόκειται για φοβερά και τρομερά θέματα, τα οποία να καθορίζουν την εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά είναι ζητήματα τα οποία πραγματικά θα πρέπει να λυθούν.

Επίσης, θα ήθελα να σας πω και μια δική μου προσέγγιση για τον περιφερειακό Τύπο. Βέβαια, δεν είστε εσείς ο αρμόδιος Υπουργός. Θεωρώ ότι αυτή η ρύθμιση έρχεται πραγματικά με μεγάλη καθυστέρηση. Ξέρετε, οι τοπικές ή περιφερειακές εφημερίδες –θα τα ξέρετε και εσείς από την Περιφέρειά σας- αποτελούν ένα κρίσιμο κανάλι πληροφόρησης και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, ένα κανάλι διαλόγου και δημόσιας συζήτησης.

Δυστυχώς, με τις πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων δεν μπόρεσε να σταθεί και να υπάρξει τοπικός ή περιφερειακός Τύπος. Σήμερα με αυτές τις διατάξεις δεν νομίζω ότι μπορείτε να λύσετε πολλά πράγματα. Εμείς μεν θα τις ψηφίσουμε, αλλά φοβούμαι ότι είναι εκ των υστέρων, διότι το 80% των τοπικών εφημερίδων έχει εξαερωθεί!

Για να κλείσω, θα κάνω μια αναφορά και στις δύο τροπολογίες που έχουμε καταθέσει. Προφανώς θα τις έχετε δει. Νομίζω ότι είναι σημαντικές και σωστές τροπολογίες και πρέπει εσείς να τις αξιολογήσετε αναλόγως.

Η μία τροπολογία αφορά το θέμα με τις αναπηρικές συντάξεις. Το ξέρετε το πρόβλημα. Υπάρχουν συμπολίτες μας, οι οποίοι «κολλάνε» σε αυτές τις περιβόητες επιτροπές. Πρέπει αυτό το θέμα να το λύσουμε, ώστε να μην φορτώνεται την ευθύνη ο πολίτης για την καθυστέρηση έκδοσης απόφασης. Διότι η διαδικασία διαρκεί  οκτώ και δέκα μήνες. Συγκεκριμένα, θα σας  πω για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ, δηλαδή τους ελεύθερους επαγγελματίες, ότι δεν θα πρέπει να φορτώνεται ο πολίτης το βάρος της αδυναμίας της διοικήσεως και της πολιτείας να βγάλει μία γρήγορη απόφαση. Για να μην σας πω ότι υπάρχουν και αναπηρίες για τις οποίες -και δεν ξέρω για ποιο λόγο- τελικά πρέπει να έρχεται και να ξαναέρχεται σε μία επιτροπή το θέμα τους. Αυτά τα έχουμε ξαναπεί χίλιες φορές. Είναι ζητήματα γνωστά. Αν κάνετε αποδεκτή την τροπολογία, μπορεί να σας βοηθήσει. Έχουμε  πενήντα εννέα χιλιάδες εκκρεμούσες αιτήσεις. Το ξέρετε το νούμερο.

Η δεύτερη τροπολογία που έχουμε καταθέσει αφορά την επέκταση της προγραμματικής σύμβασης για τα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχικής Υγείας.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΠΕΖΑΣ (Υφυπουργός Υγείας): Αυτή είναι της αρμοδιότητάς μας. Η άλλη δεν είναι.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Επειδή, λοιπόν, και αυτή είναι της αρμοδιότητάς σας,  δείτε το θέμα, γιατί, όπως καταλαβαίνετε, πρέπει να μείνουν  ανοικτά. Θα το δείτε θετικά το θέμα;

Πάντως νομίζω πως  και αυτές οι δύο  τροπολογίες που έχουμε καταθέσει βοηθούν στην επίλυση  σημαντικών ζητημάτων. Περιμένουμε τη δική σας θετική ανταπόκριση.

Ευχαριστώ.