Κακοδιοίκηση, παρανομίες, αντιφάσεις και σκοπιμότητες στην υπόθεση αξιοποίησης (εξόρυξης – εκμετάλλευσης) του «ζεόλιθου» στα Πετρωτά του Βορείου Έβρου.

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘ. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ  ΕΛΕΓΧΟΥ
Αριθ. Πρωτ.	5510
Ημερομ. Κατάθεσης	07.02.12

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς: Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

         Υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

         Υπουργό Οικονομικών

Κύριοι Υπουργοί,

Στην επικαιρότητα βρίσκεται το τελευταίο διάστημα η υπόθεση επένδυσης για το «ζεόλιθο» στο Β. Έβρο, με εμφανή τα σημάδια της ασυνεννοησίας των διαφόρων συναρμοδίων του Ελληνικού Κράτους, όπως καταγράφεται με τις θετικές γνωμοδοτήσεις 17 αρμοδίων αποκεντρωμένων κρατικών διοικητικών υπηρεσιών και συλλογικών οργάνων Ο.Τ.Α, καθώς και της Διϋπουργικής Επιτροπής Απεμπλοκής Επενδύσεων (με πάνω από 20 μέλη, εκπροσώπους Υπουργείων, κλπ), ενώ από την άλλη επιβάλλεται η από 14.6.2011 αρνητική – ακυρωτική στάση (απόφαση) του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, που επικαλούμενος γνωμοδότηση του ΝΣΚ (Β’ Τμήμα στο ΥΠΕΚΑ) ισχυρίζεται ότι συντρέχουν οι λόγοι (διατάξεις του άρθρου 3 του Π.Δ. 285/79) για πλειοδοτική δημοπρασία, αντί της απευθείας μίσθωσης λατομικού χώρου 161 περίπου στρεμμάτων, που ακολουθήθηκε κατόπιν των προπαρασκευαστικών διαδικασιών και επιβαρύνσεων του ενδιαφερόμενου να επενδύσει 40 εκατ. ευρώ, ιδιώτη (μελέτες, εγγυητικές, κλπ), βάση όμως των διατάξεων του άρθρου 11 του Π.Δ. 285/79.

Όμως η προτεινόμενη από τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ διαδικασία δημιουργεί εύλογα ερωτήματα ως προς τη νομιμότητα και σκοπιμότητά της, επειδή:

1. Το άρθρο 3 του Π.Δ. 285/79 (το οποίο προφανώς επικαλείται) αναφέρει: «Δια πλειοδοτικής δημοπρασίας εκμισθούνται δημόσια λατομεία βιομηχανικών ορυκτών και μαρμάρων …», όμως η προτεινόμενη δια εγγράφων του Υφυπουργού ΠΕΚΑ προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης δημοπράτηση, περιοχής 1.687,887 στρ, περιλαμβάνει και ιδιωτικές εκτάσεις (βάσει εγγράφων δημοσίων υπηρεσιών).

2. Το άρθρο 3 του Π.Δ. 285/79 (το οποίο επικαλείται ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ) αναφέρει : «Δια πλειοδοτικής δημοπρασίας εκμισθούνται δημόσια λατομεία βιομηχανικών ορυκτών ..», εφόσον διενεργήθησαν ερευνητικά  έργα υπό του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.). Όμως στην προτεινόμενη προς δημοπράτηση περιοχή των 1.687,887 στρ στα Πετρωτά, οι μελέτες (Τελική Έκθεση του ΙΓΜΕ), αναφέρονται σε σημειακές ή τύπου αύλακος δειγματοληψίες χειρός, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ληφθούν ως ερευνητικά έργα, ώστε να έχει ισχύ προς εφαρμογή η προτεινόμενη από τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ διαδικασία πλειοδοτικής δημοπρασίας.

3. Ο Ν. 1428/1984 (ΦΕΚ 43/τ.Α’/11-4-1984) περί εκμετάλλευσης λατομείων αδρανών υλικών και άλλες διατάξεις, στο άρθρο 1 ορίζει ότι: - «2.  Λατομικός χώρος είναι η ενιαία έκταση γης στην οποία έχει δικαίωμα εντοπισμού κοιτάσματος ή εκμετάλλευσης λατομικών ορυκτών ένας μόνο εκμεταλλευτής. - Λατομείο είναι η έκταση γης μέσα στο λατομικό χώρο όπου αναπτύσσονται λατομικές εργασίες» [Οι ανωτέρω διατάξεις έχουν ισχύει και για τα λατομεία βιομηχανικών ορυκτών (όπως στην περίπτωση του ζεόλιθου) και μαρμάρων, σύμφωνα με την παράγραφο (2) του άρθρου 21 του Ν. 2115/1993]. Σύμφωνα όμως με τα ανωτέρω, προϋπόθεση για τη διενέργεια πλειοδοτικής δημοπρασίας είναι η ύπαρξη εντός της έκτασης, λατομικών εργασιών, πράγμα που εκ των παρασχεθεισών μελετών του ΙΓΜΕ δεν προκύπτει ότι πραγματοποιήθηκαν, άλλωστε όπως προαναφέρθηκε η συγκεκριμένη έκταση ανήκει και σε ιδιώτες, οπότε και για το λόγο αυτό δεν μπορεί να έχει ισχύ προς εφαρμογή η προτεινόμενη από τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ διαδικασία πλειοδοτικής δημοπρασίας.

4. Η Υπουργική Απόφαση: 2223 (ΦΕΚ 1227/τ.Β’/14-6-2011), περί «Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών», στο άρθρο 2, ορίζει ότι : «γ) Μεταλλευτικές ή λατομικές εργασίες, είναι οι εργασίες που εκτελούνται κυρίως με διατρητικά ή γεωτρητικά ή εξορυκτικά ή και άλλα μηχανικά μέσα και που συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα, στον εντοπισμό κοιτασμάτων ορυκτών υλών, …». Είναι φανερό όμως ότι για να είχαν γίνει ερευνητικά έργα εκ μέρους του ΙΓΜΕ, στην εν λόγω περιοχή, θα έπρεπε να είχαν χρησιμοποιηθεί και τα ανωτέρω μηχανήματα, πράγμα όμως που δεν έγινε, άλλωστε το ίδιο το ΙΓΜΕ στην μελέτη του (σελ. 55) προτείνει και αναφέρει ότι «απαιτούνται γεωτρήσεις» (Άρα το ίδιο δεν τις έκανε), οπότε έχουν δοθεί στοιχεία για ακαθόριστη ύπαρξη «γεωλογικών αποθεμάτων» ζεολιθικών τόφφων κι όχι για «απολήψιμα αποθέματα ή τουλάχιστον για «βέβαια αποθέματα» αυτών, έτσι ώστε αυτά να αναφερθούν συγκεκριμένα και υπεύθυνα στο προτεινόμενο να συναχθεί τεύχος δημοπράτησης  εκ μέρους του Δημοσίου.

5. Η σε βάθος επεξεργασμένη, έγκυρη επιστημονική αξιολόγηση που διενήργησαν και παρέδωσαν πρόσφατα (6.12.2011) στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης, οι ειδικοί καθηγητές του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (Ειδικότητας Ορυκτολογίας – Κοιτασματολογίας), δείχνει:

α. Μη σωστή γεωλογική χαρτογράφηση, εκ μέρους του ΙΓΜΕ (βλ. § Α.2. Αξιολόγησης)

β. Χρήση λανθασμένων μεθόδων ανάλυσης, εκ μέρους του ΙΓΜΕ (βλ. § Α.4. Αξιολόγησης)

γ. Αναφορά σε «Γεωλογικά αποθέματα» και όχι «βέβαια αποθέματα» που σημαίνει ότι το ΙΓΜΕ έκανε έρευνα και όχι ερευνητικά έργα, όπως αναμενόταν και είχε αναφερθεί, οπότε εκ του λόγου αυτού το ΙΓΜΕ προτείνει περαιτέρω γεωτρήσεις «Για μεγαλύτερη ασφάλεια» (σελ. 55 μελέτης του ΙΓΜΕ). Εφόσον όμως το ΙΓΜΕ δεν έχει δώσει αποτελέσματα από ερευνητικά έργα, πως μπορεί να γίνει πλειοδοτική δημοπρασία όπως μη σύννομα ζητά ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ;

δ. Την μη εκμεταλλευσιμότητα του κοιτάσματος ζεολίθου, αφού οι μελέτες του ΙΓΜΕ εμφανίζουν στοιχεία που δείχνουν και καθιστούν τους ζεολιθικούς τόφφους μη εκμεταλλεύσιμους (βλ. § Α.1. Αξιολόγησης), καταγράφοντας ακόμα και μετρήσεις που δίνουν Ουράνιο (U) εμπλουτισμένο κατά 6,1 φορές (βλ. § Α.4. Αξιολόγησης), όπως επίσης (μεταξύ άλλων) και το επικίνδυνο για την υγεία ινώδες ορυκτό Μορντενίτης 6 % (βλ. § Α.5. Αξιολόγησης). Όλα αυτά όταν η εμπορικότητα των ζεολίθων απαιτεί περιεκτικότητα μεγαλύτερη από 75% σε κλινοπτιλόλιθο και ιοντοανταλλακτική ικανότητα (IEC) μεγαλύτερη από 145 meq/100gr, ενώ όπως προκύπτει από την Τελική Έκθεση Έργου του ΙΓΜΕ, περιέχει κλινοπτιλόλιθο Μ.Ο. 44% και ιοντοανταλλακτική ικανότητα (IEC) Μ.Ο. 85 meq/100gr. Η ύπαρξη κατά θέσεις του ορυκτού Μορντενίτη έως 6% καθιστά απαγορευτική την επιφανειακή εξόρυξη, επεξεργασία και χρήση του συγκεκριμένου ζεόλιθου. Οι περιοχές με Μορντενίτη θα έπρεπε ήδη να είχαν προσδιορισθεί επακριβώς και χαρτογραφηθεί και να αποκλεισθούν σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ κλπ. Η δειγματοληψία μεγάλου δείγματος (~18 μ3) πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με την  Τελική Έκθεση Έργου του ΙΓΜΕ, από υπάρχουσα παράνομη παλαιά εκσκαφή και ως εκ τούτου δεν αποτελεί νέο ερευνητικό έργο. Επιπροσθέτως η εκσκαφή αυτή βρίσκεται εντός ιδιόκτητης (ιδιωτικής) έκτασης και θα έπρεπε να είχε εξαιρεθεί εξ' αρχής.

Κατόπιν όλων αυτών,

Ερωτάστε:

1. Που βασίζει την πρότασή του ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ για δημοπρασία της λατομικής περιοχής ζεολίθου στα Πετρωτά, όταν (όπως αποδεικνύεται από τα ανωτέρω 1 έως 5) στην προς δημοπράτηση περιοχή περιλαμβάνονται και ιδιωτικές εκτάσεις, το ΙΓΜΕ δεν έχει κάνει ερευνητικά έργα, ούτε κατάλληλες λατομικές εργασίες, ενώ το κοίτασμα ζεολίθου χαρακτηρίζεται αρμοδίως μη εκμεταλλεύσιμο, με ύπαρξη Ουρανίου (εμπλουτισμένου 6,1 φορές) και του  επικίνδυνου για την υγεία ινώδες ορυκτού Μορντενίτη;

 2. Σε τι πραγματικά αποσκοπεί, η διαπιστούμενη πίεση εκ μέρους του Υφυπουργού ΠΕΚΑ για άμεση προσφυγή σε πλειοδοτική δημοπρασία (μη νόμιμη, όπως διαφαίνεται), όταν αυτή (η από αυτόν προτεινόμενη), επιβάλλεται να γίνει με βάση τα ανωτέρω υποβαθμισμένα ευρήματα, μετρήσεις και δεδομένα των μελετών του ΙΓΜΕ (άνευ οικονομικής σημασίας πέτρωμα ζεολίθου), που όμως, εκτός των άλλων, είναι υποτιμημένα και άρα δεν θα επιφέρουν το προσδοκώμενο όφελος στο Δημόσιο αφού το μίσθωμα εξαρτάται από τη «σπουδαιότητα» του κοιτάσματος, σύμφωνα με την παρ.1δ, του άρθρου 5 του ΠΔ 285/79;

3. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο προταθείς στο Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. εκ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, έλεγχος νομιμότητας, επί των σχετικών με την υπόθεση ζεόλιθου ενεργειών και μελετών του ΙΓΜΕ;

4. Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερθέντων στοιχείων (όπως αυτά εκτίθενται στα ανωτέρω 1 έως 5), πως εξηγείται και ποια πραγματικά στοιχεία τεκμηριώνουν την υπ’ αριθ. ΓΕΔΔ Φ.1183/11/14203/5.9.2011 έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή Δημ. Διοίκησης, την οποία επικαλείται ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ;

5. Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερθέντων στοιχείων (όπως αυτά εκτίθενται στα ανωτέρω 1 έως 5), πως εξηγείται και ποια πραγματικά στοιχεία τεκμηριώνουν την υπ’ αριθ. 285/11 γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στο ΥΠΕΚΑ, την οποία επικαλείται ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ;

-O-

ΕΡΩΤΩΝ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ